Quy trình sản xuất, làm rượu nếp cái hoa vàng

1. Bắt đầu từ gạo nếp cái hoa vàng – giống nếp đặc sản của Làng Vân

Rượu nếp cái hoa vàng loại trắng (hay còn gọi là rượu nếp cái trắng) được làm từ giống gạo nếp cái hoa vàng nổi tiếng được trồng tại làng Vân. Gạo có hai vụ chính trong năm là vụ Chiêm và vụ Mùa, nhưng vụ Mùa thường cho hạt gạo thơm ngon hơn. Hạt nếp to, tròn, bóng, là nguyên liệu lý tưởng để làm rượu vì khi nấu lên có độ dẻo, mềm và giữ được hương vị đặc trưng.

Việc chọn đúng mùa và chọn lọc kỹ từng hạt gạo là bước đầu tiên rất quan trọng, vì chất lượng gạo sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hương vị rượu sau này.

Chọn gạo nếp cái hoa vàng chuẩn ngon

2. Nấu cơm và trộn men

Sau khi chọn gạo xong, gạo được vo sạch và nấu chín thành cơm nếp. Khi cơm nguội bớt, người thợ sẽ trộn men. Loại men dùng là men truyền thống, được làm từ 36 vị thuốc bắc theo công thức làng Vân. Men được nghiền nhỏ, lọc kỹ rồi mới trộn đều vào cơm.

Công đoạn này cần làm cẩn thận để men phát huy đúng tác dụng, giúp quá trình ủ lên men diễn ra đều, tạo nên mùi thơm và vị đặc trưng cho rượu.

Quá trình trộn hỗn hợp men và cơm nếp

3. Ủ khô, rồi ủ trong chum, tạo ra vị rượu lên men tự nhiên

Sau khi trộn men, cơm rượu được ủ khô từ 1 đến 1,5 ngày, tùy vào thời tiết. Mục đích là để cơm nếp hòa quện với men, tạo vị ngọt và mùi thơm ban đầu.

Sau đó, cơm đã lên men được cho vào chum ủ thêm 1 ngày rồi mới cho nước. Tỷ lệ nước được người làm điều chỉnh theo kinh nghiệm. Rượu tiếp tục được ủ kín trong chum sành từ 12 đến 15 ngày. Trong thời gian này, cơm nếp tiếp tục lên men, và bắt đầu có hương vị rõ ràng.

4. Quá trình chưng cất chắt lọc ra phần tinh túy nhất

Khi rượu đã ngấu đủ thời gian, sẽ bắt đầu chưng cất bằng nồi đồng truyền thống, dùng ống đồng để dẫn hơi rượu qua bể làm lạnh. Qua ống đồng bạch, hơi rượu sẽ được ngưng tụ lại thành rượu trong suốt, chưa cần lọc, rượu đã trong như nước suối. Sản phẩm thu được là rượu nếp trắng nguyên chất chưng cất 1 lần.

Cơm rượu sau khi chưng cất có màu nhạt đi, cho thấy các chất và hương vị đã được rút gần như hết.

Cơm nếp cái hoa vàng sau khi đã được chưng cất

5. Khử andehit và tiếp tục ủ trong chum sành

Sau khi chưng cất, rượu được đưa qua hệ thống khử andehit để loại bỏ các tạp chất không mong muốn. Sau đó, rượu được đổ vào chum sành, đậy kín và bảo quản trong điều kiện mát mẻ. Chum sành giúp rượu giữ được nhiệt độ ổn định, được thoát hơi một cách tự nhiên và hương vị ngày càng ngon hơn theo thời gian.

Bảo quản rượu bằng chum sành cổ

Rượu Nếp Cái Hoa Vàng – Phiên bản màu vàng tự nhiên

Từ rượu trắng sau chưng cất, nếu tiếp tục ủ cùng với cơm nếp cái đã trộn men trong chum sành từ 8 tháng trở lên, sẽ tạo ra loại rượu có màu vàng tự nhiên. Màu này là do quá trình lên men kéo dài và sự trao đổi chất giữa rượu và cơm nếp, lớp vỏ lụa của gạo nếp cái hoa vàng là yếu tố làm nên màu vàng tự nhiên này.

Chum giúp giữ ổn định nhiệt độ, tránh ánh sáng, và bảo quản rượu trong điều kiện tốt nhất. Càng để lâu, rượu càng đậm vị, thơm hơn và có màu vàng ấm đặc trưng.

Sản phẩm bình gốm nếp cái hoa vàng 500ml

Cảm nhận khi thưởng thức

Rượu nếp cái hoa vàng có độ cồn vừa phải (khoảng 32 độ), dễ uống, không gắt. Khi uống có vị ngọt nhẹ ban đầu, hậu vị cay ấm, thơm mùi nếp chín. Rất phù hợp cho những dịp họp mặt, bữa cơm gia đình hoặc tiếp khách thân tình.

Đây không chỉ là một loại rượu ngon, mà còn mang theo sự kỳ công, sự kiên trì và tay nghề của người làm nghề. Mỗi giọt rượu là một phần ký ức của làng nghề truyền thống.

Tóm tắt những điểm nổi bật của rượu nếp cái hoa vàng

• Vị rượu êm, ngọt nhẹ, không nồng, dễ uống
• Hương thơm tự nhiên, không chất tạo mùi, nhờ gạo nếp cái hoa vàng và men thuốc bắc truyền thống
• Chưng cất bằng nồi đồng, đảm bảo tinh khiết
• Ủ chum cổ lâu ngày, càng để lâu càng êm dịu, đậm đà
• Gắn liền với truyền thống, là sản phẩm của làng nghề thủ công

Kết Luận: Hương vị của truyền thống và tâm tuyết

Quy trình làm rượu nếp cái hoa vàng là cả một quá trình tỉ mỉ và kinh nghiệm, không vội vàng, không công nghiệp hóa. Rượu nếp cái hoa vàng là minh chứng cho sự giao thoa giữa truyền thống và kỹ thuật, mang trong mình cả tinh thần dân tộc và bản sắc làng nghề. Đây không chỉ là một loại đồ uống mà là một phần của văn hóa, là trải nghiệm xứng đáng được gìn giữ và trân trọng.