Tìm hiểu Rượu Làng vân ở đâu ?

Làng Vân, hay còn gọi là Vạn Vân, nằm ở xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Đây là một ngôi làng cổ bên dòng sông Cầu thơ mộng. Không chỉ có cảnh quan yên bình đặc trưng của vùng quê Việt Nam mà nơi đây còn nổi tiếng với nghề nấu rượu truyền thống đã tồn tại hàng trăm năm. Chính điều này đã làm nên danh tiếng "Vân hương mỹ tửu" cho vùng đất Kinh Bắc.

Sông Cầu thơ mộng và bến đò Làng Vân - Ảnh Rượu Ông Trụ

Hình thành làng Vân – Dấu tích thời gian

Chẳng ai biết chính xác làng Vân có từ khi nào, vì mấy tài liệu như thần phả hay tộc phả đã bị chiến tranh phá hủy qua bao thế kỷ rồi. Nhưng mà, dựa vào mấy dấu tích lịch sử và văn hóa quanh vùng, người ta đoán làng Vân có thể đã hình thành khoảng 500-700 năm trước. Một vài bằng chứng gián tiếp như đình Thổ Hà gần đó (từ thời Lê) hay làng Khúc Toại bên kia sông, nơi có ông tiến sĩ đỗ năm 1469 dưới triều vua Lê Thánh Tông, cho thấy làng Vân cũng nằm trong dòng chảy lịch sử lâu đời của vùng đất này.

Cổng làng Vân, dù đã trải qua những trận bom đạn khốc liệt trong chiến tranh, vẫn giữ nguyên vẻ đẹp cổ kính và linh thiêng. Hai câu đối "Vân Hương Mỹ tửu lừng biển bắc. Chiến công Như Nguyệt rạng trời nam" hiện diện như một minh chứng sống động cho lịch sử kiên cường và bất khuất của dân tộc ta. Đây không chỉ là biểu tượng văn hóa đặc sắc mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn khám phá di sản văn hóa Việt Nam. Hãy cùng nhau khám phá và bảo tồn giá trị vô giá này để thế hệ mai sau có thể tự hào về nguồn cội!

Cổng làng Vân ngày nay - Ảnh Rượu Ông Trụ

Từ thời xa xưa, cư dân tại vùng đất này đã sinh sống quần tụ và gắn bó mật thiết với nghề nông. Đồng thời, họ cũng phát triển các ngành nghề thủ công, trong đó nổi bật nhất là nghề nấu rượu.

Nghề nấu rượu tại làng Vân không chỉ đơn thuần là một công việc, mà còn chứa đựng cả một bề dày văn hóa và truyền thống đáng suy ngẫm. Theo truyền thuyết, nghề này có nguồn gốc từ bà Nghi Định, người được dân làng tôn kính như "Tổ nghiệp". Bà đã mang bí quyết nấu rượu từ Trung Hoa về và truyền lại cho dân làng Vạn Vân, tạo nên nền móng cho một nghề thủ công độc đáo. Dù không có tài liệu ghi chép chính xác thời điểm xuất hiện, nhưng nghề này đã gắn bó với người dân qua nhiều thế hệ và trở thành niềm tự hào của vùng Kinh Bắc.

Rượu làng Vân được chế biến từ gạo nếp cái hoa vàng thơm ngon trồng trên cánh đồng quê hương kết hợp với men bí truyền từ 36 vị thuốc Bắc quý hiếm như quế, hồi, sa nhân… Quy trình nấu rượu rất cầu kỳ: gạo được nấu chín thành cơm rồi trộn men và ủ trong chum sành kín từ 3-7 ngày trước khi chưng cất tỉ mỉ để tạo ra những giọt rượu trong vắt thơm ngon. Đặc biệt hơn cả là nguồn nước giếng khơi tinh khiết của làng góp phần làm nên hương vị đặc trưng khó nơi nào sánh bằng.

Dưới các triều đại phong kiến, rượu làng Vân từng được dùng làm lễ vật tiến vua và xuất hiện trong yến tiệc cung đình. Năm Chính Hòa thứ 24 (1703), vua Lê Hy Tông sắc phong bốn chữ vàng "Vân hương mỹ tửu", khẳng định vị thế của loại rượu này. Đến thời Pháp thuộc năm 1932, nhà tư bản Pháp Berna lập xưởng sản xuất hiện đại tại đây để đưa danh tiếng vượt ra ngoài biên giới.

Để bảo vệ bí quyết tổ nghiệp quý giá ấy, người làng Vân lập lệ thề: cứ mùng 4 Tết Nguyên Đán mỗi nhà cử một người ra chùa Rộc uống máu ăn thề cam kết không truyền nghề cho người ngoài. Mặc dù đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ công nghiệp hóa nhưng nhiều hộ gia đình vẫn giữ cách làm thủ công hoặc kết hợp công nghệ hiện đại để đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế.

Rượu làng Vân không chỉ là thức uống mà còn là biểu tượng hoa đất trời, bàn tay khéo léo của con người nơi đây. Khi đến thăm ngôi làng cổ kính này du khách sẽ cảm nhấn rõ nét văn hoá Việt Nam qua từg ly rượu thơm và câu quan họ bên dòng sông Cầu lặng lẽ trôi qua bao mùa xuân hè thu đông...

Làng Vân từ lâu đã nổi danh với nghề nấu rượu truyền thống. Hương thơm nồng đượm của những giọt rượu tinh túy từ gạo quê đã gắn bó sâu sắc với mảnh đất và con người nơi đây. Tuy nhiên, không chỉ dừng lại ở đó, làng Vân còn làm nên tên tuổi với nghề sản xuất các loại bánh đa nem, bánh đa vừng... Những sản phẩm này không chỉ được người dân địa phương ưa chuộng mà còn lan tỏa khắp các tỉnh thành trong cả nước.

Nghề làm bánh đa nem làng Vân

Vào một buổi sáng mờ sương, bác Thực, một nghệ nhân làng nghề lâu năm bắt đầu công việc của mình bằng những bước chân quen thuộc tới xưởng bánh đa gia truyền. Bác đã dành cả cuộc đời để theo đuổi, giữ gìn nghề truyền thống này và luôn tin tưởng rằng, không chỉ có rượu mà cả những chiếc bánh đa cũng mang trong mình hồn cốt của đất trời làng Vân.

Hàng ngày, bác Thực cùng gia đình cẩn thận chọn lựa từng hạt gạo tốt nhất để xay bột và tráng thành những lớp bánh mỏng đều. Công đoạn tráng bánh tuy có vẻ đơn giản nhưng đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo đến từng chi tiết nhỏ. Sau khi được phơi dưới ánh nắng mặt trời, những chiếc bánh đa sẽ được cắt xén đều đặn và đóng gói cẩn thận để gửi đi khắp nơi.

Nghề làm bánh đa nem làng Vân - Ảnh Rượu Ông Trụ

Một ngày nọ, làng Vân chào đón đoàn khách từ thành phố về tham quan. Họ rất ngạc nhiên trước tài năng của các nghệ nhân và đặc biệt là câu chuyện về nguồn gốc của mỗi chiếc bánh đa nem hay bánh đa vừng mà họ thường dùng hàng ngày. Chị Lan, hướng dẫn viên của đoàn khách, xúc động chia sẻ: "Được chứng kiến tận mắt quy trình sản xuất tinh tế này mới thấy hết giá trị của mỗi sản phẩm."

Khi đoàn khách ra về với nhiều món quà như rượu và bánh mang theo tình cảm của người dân làng Vân tới mọi miền tổ quốc thì bác Thực cảm thấy lòng mình nhẹ nhàng nhưng đầy tự hào. Đối với bác và người dân nơi đây, mỗi giọt mồ hôi công sức đều đáng giá vì nó giúp lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống quê hương.

Dòng chảy thời gian có thể làm thay đổi nhiều điều nhưng nghề làm rượu và sản xuất bánh đa ở làng Vân chắc chắn sẽ mãi trường tồn như một phần không thể thiếu trong bản sắc dân tộc Việt Nam. Việc mua những đặc sản này không chỉ mang lại niềm vui cho người nhận quà mà còn góp phần hỗ trợ kinh tế địa phương. Người dân làng Vân rất tự hào khi thấy sản phẩm của mình được du khách yêu thích và mang đi khắp nơi.

Nếu có dịp ghé thăm làng Vân, du khách hãy nhớ mua làm quà tặng cho người thân bạn bè những đặc sản địa phương độc đáo này nhé!