|
Nguyên nhân gây rối loạn cương
 |
| Rượu thuốc (Ảnh minh họa từ BV Y học cổ truyền Trung ương) |
Có nhiều từ ngữ dùng để chỉ trục trặc này: Bất lực, liệt dương, nhược dương và hiện nay từchuyên môn gọi là “rối loạn cương” (Erectile dysfunction, viết tắt là ED).
Trước hết, ta cần biết sự “cương” được xem là kết quả của sự dồn máu và tích tụ tại xoang thể hang của cơ quan sinh dục nam. Kết quả này có được là do có sự tổng hợp hài hòa các yếu tố tác động lẫn nhau như: Yếu tố thần kinh, giải phẫu - mô học của cơ quan sinh dục nam, yếu tố tâm lý, yếu tố tuần hoàn - mạch máu.
Kể ở trên là các yếu tố nội tại, nếu có rối loạn sẽ đưa đến “có vấn đề” còn phải kể thêm tác động xấu của yếu tố bên ngoài đưa vào cơ thể: Dược phẩm (có khá nhiều thuốc làm giảm ham muốn, làm “yếu sinh lý”), rượu (ngoài nhiễm độc do nghiện rượu, thì “say xỉn” cũng đồng nghĩa với bất lực tạm thời), ma túy…
Do cơ chế sự cương như thế nên nguyên nhân gây ra rối loạn sự cương cũng rất phức tạp.
Điều trị rối loạn cương
Về điều trị có nhiều phương pháp: Tâm lý liệu pháp, tiêm thuốc giãn mạch vào thẳng “thể hang”, dùng dụng cụ hút chân không, giải phẫu để nhét thiết bị vào cơ quan sinh dục (xem như dùng cơ quan giả), dùng thuốc viên uống…
Do khá nhiều trường hợp bất lực là do nguyên nhân tâm lý nên có “tâm lý liệu pháp” và đặc biệt, có một thứ thuốc nào đó được dùng và thấy có hiệu quả, nhiều khi không phải do tác dụng thực sự của thuốc mà là do có sự ổn định về mặt tâm lý. Có điều cần ghi nhận là có nhiều thuốc ban đầu không có chỉ định dùng trị ED mà chúng được dùng do có tính chất dược lý phù hợp và dựa vào kinh nghiệm lâm sàng. Như thuốc Viagra ban đầu được nghiên cứu trị bệnh tim-mạch nhưng sau được nghiên cứu trị ED.
Điều trị ED theo Tây y và Đông y
Đối với thuốc Tây y
Thuốc nội tiết tố sinh dục nam: Testosterone được sử dụng khi có xét nghiệm chứng tỏ bất lực do nồng độ chất này trong máu thấp, tức do yếu tố nội tiết. Có loại thuốc tiêm bắp cho tác dụng kéo dài, có loại thuốc viên uống; ở các nước tiên tiến còn có loại băng dán, dán vào da. Thuốc chỉ nên dùng khi có sự chỉ định và trao đổi của thầy thuốc. Đặc biệt, người muốn có con không nên dùng vì tetosterone ức chế sự sinh tinh trùng.
Thuốc giãn mạch: Đây là nhóm thuốc thường được dùng và đường dùng thuốc khá đa dạng. Có thuốc như Papaverine Phentolamine, Alprostadil được tiêm thẳng vào thể hang. Nên lưu ý nguy cơ của việc sử dụng thuốc loại này là chúng gây tổn hại mạch máu tại chỗ, gây cương đau vĩnh viễn (priapism, cần phải được mổ cấp cứu), gây xơ hóa mô. Chúng tôi ghi nhận, ở ta có tình trạng một số người tự ý dùng thuốc tiêm thẳng này. Có thuốc được dùng nhét vào niệu đạo là Prostaglandine, E1.
Thuốc giãn mạch có sức hấp dẫn nhất là dạng viên uống. Bởi vì chỉ cần uống thôi mà “hành sự” được quả là tiện lợi. Sildenafil (Viagra) khi ra đời đã tạo nên “cơn sốt” ở Mỹ và nhiều nước khác. Nên lưu ý, Viagra là thuốc chỉ dùng sau khi bác sĩ khám bệnh và kê toa vì có thể gây một số tác dụng phụ.
Hiện nay đã có một số thuốc thế hệ sau của Sildenafil ra đời như Tadalafil (Cialis), Vardenafil (Levitra) và tỏ ra có một số ưu điểm, thời gian cho tác dụng kéo dài hơn.
Trên đây là thuốc Tây y và đã trải qua các cuộc nghiên cứu khoa học đúng quy cách chứng tỏ tác dụng trị ED.
Đối với thuốc Đông y
Có một số vị thuốc được cho là trị yếu sinh lý như: Tắc kè, hải mã, hải cẩu, một số bài thuốc được cho là lưu truyền lại từ các vị vua chúa thời xưa (như bài thuốc của vua Minh Mạng), vị thuốc đông trùng hạ thảo… Tất cả đều pha thành rượu thuốc và dùng từ lâu trong dân gian.
Cho tới nay, vẫn chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu bài bản và tài liệu khoa học nào chứng thực tác dụng của các loại rượu thuốc trị ED, tất cả đều dùng theo kinh nghiệm, có người cho là có tác dụng, có người cho là không. Do chưa được nghiên cứu thực nghiệm một cách khoa học nên không loại trừ các vị thuốc, bài thuốc dùng dạng rượu thuốc ấy có tác dụng theo cơ chế tâm lý. Nghĩa là khi người đàn ông dùng rượu thuốc và có sự tin tưởng rượu thuốc có thể cải thiện, làm tăng khả năng hoạt động tình dục thì y như là rượu thuốc ấy có tác dụng. Có điều rất đáng trách là có nhiều nam giới lợi dụng uống nhiều rượu thuốc chỉ để say xỉn, gây tai họa cho gia đình và xã hội.
PGS.TS Nguyễn Hữu Đức-ĐH.Y Dược TPHCM
(Theo Khoa học & Sức khỏe)
|